"Czerwony alert" Bill Browder

Warto nadmienić, że prawa jednostki nie cieszą się w Rosji zbytnim poważaniem. Ludzi poświęca się dla kraju, wykorzystuje w charakterze żywych tarcz, kart przetargowych albo zwykłego mięsa armatniego. Każdego można było się pozbyć, jeśli zachodziła taka konieczność. Słynna wypowiedź Stalina trafiała w samo sedno: „Nie ma człowieka, nie ma problemu”. - fragment książki

Ta książka oparta jest na autentycznych wydarzeniach.  Jej bohater, Bill Browder, pochodzi z szanującej się rodziny intelektualistów. Jego dziadek, pierwszy w historii komunistyczny kandydat na prezydenta USA, swego czasu przebywał w stalinowskiej Rosji. Autor dla odmiany chciał mieć zawodowo coś wspólnego z kapitalizmem. Swą karierę zawodową rozpoczynał w różnego rodzaju firmach doradztwa finansowego. Pewnego razu został wysłany zawodowo do raczkującej gospodarczo Polski. Tam uczestniczył w restrukturyzacji zakładu Autosan i przypadkowo zauważył, że można zarobić na polskich akcjach. Postanowił w swojej karierze zawodowej postawić na otwierające się rynki Europy Wschodniej. Najbardziej marzyło mu się jednak robienie interesów w Rosji, choć nigdy nie nauczył się nawet rosyjskiego. Założył tam własną firmę i odniósł spektakularny sukces. Zarządzał olbrzymimi kwotami pieniężnymi i miał kontakty z wieloma oligarchami tego kraju. Przez lata to bajecznie bogaci rosyjscy biznesmeni na swoich barkach budowali potęgę Putina. 

Bill Browder mieszkał w Rosji przez wiele lat, jego pierwsze małżeństwo rozpadło się z tego powodu. Potem poznał Rosjankę i ją poślubił. Ponadto cały czas spekulował akcjami upadających rosyjskich firm. Był właścicielem firmy Hermitage Capital Management, zarabiał pieniądze i szukał inwestorów. Okazało się, że podpadł rosyjskim biznesmenom i mafiozom, konkurującym z nim w robieniu kasy na rosyjskim gruncie. Także pewnego razu po przekroczeniu granicy nie został wpuszczony do tego kraju i odesłany do Anglii, gdzie także miał swoją siedzibę i gdzie mieszkała jego żona i dzieci. W Rosji zostawił jednak swoich współpracowników oraz pomagających mu w interesach prawników, Rosjan.

Rosyjskie władze, a właściwie nie wiadomo tak naprawdę kto, chciały zagarnąć finansowy dorobek Browdera i zaczęły prześladować pozostałych na gruncie rosyjskim pomocników naszego bohatera. Wielu z nich ukryło się albo zbiegło za granicę. Ale jeden z nich, niejaki Siergiej Magnitski, został aresztowany, przetrzymywany był w okropnych warunkach, znęcano się nad nim psychicznie i fizycznie, aż w końcu zamordowano.

Autor został wrogiem samego Władimira Putina, ponieważ poświęcił swoje życie walce o jakąkolwiek formę ukarania osób zamieszanych w sprawę uwięzienia i zabójstwa swego współpracownika. W związku z jego staraniami w 2012 roku Stany Zjednoczone wydały ustawę zakazującą wstępu na swoje terytorium ludziom którzy przyczynili się do śmierci Magnitskiego. Przeciwko Browderowi wszczęto wiele bezpodstawnych postępowań karnych i zwrócono się do Interpolu o wydanie czerwonego alertu w sprawie zatrzymania bohatera. Ponadto prezydent w odwecie zabronił adopcji rosyjskich sierot przez Amerykanów.

Książka ukazuje nam, iż Rosja to kraj gdzie nagminnie łamie się prawa człowieka, a naród podzielony jest na bardzo bogatych albo bardzo biednych. Centrum Rosji, ze stolicą żyje jeszcze w miarę możliwych warunkach, ale w pozostałych rejonach ludzie nie mają łatwego życia. Bogaci powiększają swoje zarobki  poprzez własną działalność, często niezgodną z prawem. Funkcjonariusze państwowi stosują terror wobec obywateli.

Książkę właściwie czyta się jak powieść akcji, a nawet thriller, trochę nudnawe zdają się być opisy operacji finansowych Browdera, ale tak poza tym całość nawet wciąga. Da się przeczytać.